Michiel Morel

Vigilantia, 1984. Collectie Paul Andriesse (l)
Return to the Order of Service, 2012

Ik ben in mijn hometown Breda, stad met geschiedenis. De herovering van de stad op de Spanjaarden door de list met het Turfschip van Breda in 1590, is een jongensverhaal dat me nog steeds kan fascineren. Ook het schilderij De overgave van Breda (‘Las Lanzas’) van Diego Velázquez over het beleg en de overgave van de stad in 1624-’25 blijft me bij. Het stelt de overhandiging van de stadssleutel door Justinus van Nassau aan Ambrosio Spinola voor. Blijkbaar roemt Spinola op dit grootse tafereel de dapperheid van het Bredase garnizoen, en gaf hij bevel het een eervolle aftocht te verlenen. En nu sta ik in het Breda’s Museum voor het kunstwerk Dear Diego Velásquez van kunstenaar Pieter Laurens Mol, wiens roots ook in Breda liggen. Bij toeval stuitte Mol in 1988 in een antiekzaakje op de stadssleutel uit Las Lanzas en schreef hij Velázquez een verzoeningsbrief die samen met de sleutel in dit museum ligt:

‘Dear Diego Velásquez,
Let’s make it up
No more fuss
At last I found the bloody key
Of my bloody hometown
Pedro de Breda’

Diego Velázquez, Las Lanzas, 1635. Collectie Museo del Prado, Madrid (l)
Dear Diego Velásquez, 1988. Collectie Breda’s Museum

Continue Reading →

Gemiddeld iedere vier dagen valt in Nederland een beeldend kunstenaar in de prijzen. Althans, dat was de situatie rond de laatste eeuwwisseling, volgens een onderzoek van BK-Informatie uit 1999. De Heden Oeuvreprijs was toen nog niet eens ingesteld, dat gebeurde pas enkele jaren later. Die onderscheidt zich in sterke mate van vele andere kunstprijzen: je wint hem niet, je ontvangt hem. De Heden Oeuvre Prijs is namelijk niet alleen een erkenning van de kwaliteiten van één kunstenaar, maar ook een eerbetoon aan een grote groep (Haagse) kunstenaars. Nies Vooijs (1952, Katwijk aan Zee) mag zich de trotse winnaar van de Heden Oeuvre Prijs 2014 noemen. De prijs wordt haar officieel uitgereikt op haar tentoonstelling bij Heden, ergens in 2015.

Z.T. 2009 (l) & Z.T. 2013 (r) Continue Reading →

Brochure tentoonstelling in New York (2014) met afbeelding van World Airport, ca. 1965 (l)
Uitnodiging tentoonstelling in Den Haag (1999), met afbeelding van Schwebebahn Wuppertal, ca. 1960

Nog tot 1 december is in het American Folk Art Museum in New York een mooi overzicht van Willem van Genk (1927 – 2005) te zien. Behalve de wonderlijke expositie van Teun Hocks heb ik bij kunstcentrum Heden (voorheen Artoteek Den Haag) nooit een curieuzere tentoonstelling gemaakt dan die van deze onalledaagse kunstenaar. Zelf vond Van Genk zijn kunstwerken ‘flauwekul’, maar ondertussen zette hij de dynamische chaos van de stad wel in prachtige gedetailleerde schilderingen neer: propvolle steden met imposante architectuur en treinstations boordevol reclameteksten, dreigende perrons met treinen als monsters, meanderende straten en pleinen met monumentale kathedralen. Als een volwaardig verkeersleider loodst hij op zijn schilderijen vliegtuigen over de stad, waar het krioelt van de mensen en het verkeer voortjakkert. Alles berekend, strikt tot op de millimeter. Van Genk vervaardigde de mooiste auto(trolley)bussen van afvalmateriaal en had een bijzondere passie voor regenjassen, kasten vol had hij ervan. Een raincoat bood hem bescherming tegen de boze buitenwereld, maar even goed kon hij zich er Napoleon in voelen. De fascinatie voor die raincoats is terug te voeren op de macht van de Gestapo, die de jonge Willem in WO II een keer een afranseling bezorgde.

De expositie bij Heden is het enige overzicht dat Willem van Genk in zijn woonplaats mocht beleven, zes jaar voor zijn overlijden. Met dertien schilderijen, enkele etsen en objecten weliswaar geen omvangrijke presentatie, maar wel een met enkele sleutelwerken uit zijn oeuvre, zoals World Airport (1965), Bouwend ’s-Gravenhage (1950/1960) en Mr. Petrov (ca. 1973). Deze worden nu ook in New York getoond.

Bouwend ’s-Gravenhage, 1950/60 (detail). Collectie stichting WvG/ Dr. Guislain Museum (l)
New York Strip/Mr. Petrov, ca. 1973. Collectie stichting WvG 

Continue Reading →

Mansportret, brons, 2002. Collectie Stroom Den Haag (l)
Modellen voor het sokkelplan, opgesteld in het Haagse stadhuis, september 2014 (r)

Aan Mansportret, een markant, robuust en erotisch geladen naaktbeeld met een disproportioneel groot hoofd, ga je niet zomaar voorbij. Onlangs stond het nog pontificaal op de stoep voor het Haagse stadhuis. Beeldend kunstenaar Gert Germeraad (1959) vervaardigde het voor het sokkelplan, dat Peter Struycken in opdracht van Stroom ontwierp voor de herinrichting van de Haagse binnenstad. Germeraads  Mansportret bevindt zich in deze beeldengalerij in goed gezelschap van sculpturen van toonaangevende kunstenaars als Karel Appel, Rob Birza, Tom Claassen, David Bade, Sigurdur Gudmundsson, Carel Visser en Auke de Vries. Met telkens vijfentwintig meter tussenruimte, in een strakke maatvoering en in een steeds wisselende samenstelling, verrijken ze het winkel- en voetgangersgebied van Spui, Kalvermarkt en Grote Marktstraat. Of de inmiddels veertig sculpturen zich met elkaar staande kunnen houden in de jungle van de openbare ruimte en de hectiek van consumentisme, valt nog te bezien.

Fayoumportret, keramiek, hoogte 30 cm, 1996. Aankoop door AVRO’s Kunstblik (l)
Karel, keramiek, hoogte 65 cm, 1996. Portret gebaseerd op tekening van J.H.Lips (m)
Adriaen, brons, hoogte 60 cm,1995. Portret gebaseerd op tekening van Dürer. Collectie Heden Den Haag (r) Continue Reading →

Berend Strik, Decipher the Artist’s Mind: performative studio (studio van Melati Suryodarmo), 2013.

De performatieve studio van de Indonesische kunstenaar Melati Suryodarmo heeft weinig van doen met de fysieke en mentale wereld van een kunstenaar zoals wij ons de wereld bij een atelier voorstellen. Haar werkplaats is een open ruimte, en bestaat louter uit een betonnen vloerplaat. Onafgeschermd van de buitenwereld hanteert zij hier haar eigen normen en regels voor de kunst, en stelt ze zich bloot aan het publiek door de open ruimte in te gaan, te communiceren, mee te delen of te converseren. Suryodarmo heeft niet meer nodig om onderzoek te doen naar haar onderwerpen, en kunst te maken en te tonen. Berend Strik fotografeerde het atelier, op de afdruk bracht hij langs de afgebeelde vloersteen stiksels aan. Ze suggereren een beplanting, een transparante afscheiding, waardoor het beeld een nieuwe dimensie krijgt. Alsof hij de afwezige intimiteit van de werkplek van de Indonesische kunstenaar wil profileren. Het is een van de kunstwerken die Strik toont in een fascinerende expositie bij Heden, het resultaat van een werkperiode in het Indonesische Yogyakarta. Eind 2013 verbleef de kunstenaar er, als laatste in het kader van een intensief artist-in-residence-programma, dat Heden en Cemeti Art House al acht jaar gezamenlijk organiseren. Berend Striks tentoonstelling is een goede aanleiding om de totstandkoming en resultaten van dit programma onder de loep te nemen. Continue Reading →